Początkowo niszowa ciekawostka dla programistów, kryptowaluta osiągnęła obecnie status ważnej klasy aktywów jako środek płatniczy uznawany na całym świecie. Pojawiły się nowe firmy, których zadaniem było zrewolucjonizownie działań i transakcji finansowych. Te zmiany na rynku mogą sugerować, że nadszedł czas, aby zacząć myśleć o sposobach wykorzystania i dostosowania zalet kryptowaluty do korporacyjnych programów wynagrodzeń.
Kryptowaluta jako klasa aktywów wzięła swój początek od Bitcoina, który został stworzony w 2009 roku, a następnie wykorzystany do dokonania pierwszego zakupu rok później. W 2021 roku Salwador stał się pierwszym krajem, który przyjął Bitcoina jako prawny środek płatniczy. Pomimo niedawnego spadku wyceny, kapitalizacja rynkowa Bitcoina w wysokości 400 miliardów dolarów pozostaje porównywalna z wyceną firmy z pierwszej dziesiątki w S&P 500, a ogólny rynek kryptowalut jest wyceniany na około 1 bilion dolarów według stanu na lipiec 2022 roku. Tymczasem amerykańscy detaliści głównego nurtu zaczęli akceptować kryptowaluty jako środek płatniczy. Również stany Ohio i Kolorado zaczną przyjmować kryptowalutę dla celów regulowania należności podatkowych w 2022 roku.
Przyszłościowo nastawieni pracodawcy zastanawiają się, czy kryptowaluta spowoduje znaczące konsekwencje w obszarze zarządzania kapitałem ludzkim. Może to dotyczyć zarówno struktury organizacji, jak i sposobu pozyskiwania pracowników, a także konstrukcji programów wynagradzania pracowników i zarządzania programami wynagrodzeń pracowniczych.
Niektóre z firm już przyjmujących kryptowalutę dla swoich programów wynagrodzeń to firmy z branży fintech, zwłaszcza te mocno zaangażowane w rynek kryptowalut. Te trendy rynkowe mogą zakłócić firmową strategię wynagradzeń, ale mogą również przynieść pewne spostrzeżenia, które- w sposób dość zaskakujący i niezwykły – mogą stać się podstawą rozważań na temat sposobów wykorzystania kryptowaluty jako formy wynagrodzenia w dłuższej perspektywie.
Chociaż obecnie może być trudno znaleźć przekonywające argumenty biznesowe za wprowadzeniem kryptowaluty jako formy wynagrodzenia dla większości pracowników, pojawia się coraz więcej przypadków wykorzystywania kryptowaluty jako formy zapłaty za pracę w wyjątkowych okolicznościach, takich jak:
Niektóre podmioty państwowe i lokalne również dostrzegają możliwość budowania swojej marki jako najlepszych odbiorców kryptowaluty. Burmistrzowie Miami i Nowego Jorku ogłosili, że będą otrzymywać swoje wypłaty w kryptowalucie. Ponadto, jak wspomniano wcześniej, niektóre stany akceptują kryptowalutę dla celów realizacji płatności.
Firmy mocno zaangażowane w rynek kryptowalut mają silne argumenty biznesowe za wzmocnieniem tego zaangażowania, oczekując, że dzięki temu staną się bardziej atrakcyjne dla potencjalnych pracowników, którzy podzielają podobną wizję i mają większą tolerancję na charakterystyczny dla kryptowalut cykl boom-bust (szybki wzrost koniunktury i szybkie jej załamanie). Tego typu pracownicy są zainteresowani otrzymywaniem części wynagrodzenia w kryptowalutach, co prawdopodobnie świadczy o rozwoju nowego modelu tolerancji ryzyka i zwrotu. Podobnie jak w przypadku większości nowych rozwiązań, precyzyjny benchmarking wynagrodzeń będzie stanowił wyzwanie, wymagając wykorzystania czynników wewnętrznych, takich jak produktywność i tworzenie wartości w celu określenia wartości wynagrodzenia. Może to również prowadzić do praktyk płacowych, które są dostosowane do mechanizmów wysokiego ryzyka i wysokiego zwrotu.
Podczas gdy niektórzy pracodawcy mogą postrzegać wykorzystanie kryptowalut jako sposób na wyróżnienie się i przyciągnięcie pracowników nowej generacji, istnieją również argumenty za ostrożnym podejściem do poszukiwania kreatywnych sposobów wynagradzania pracowników. Na przykład niedawna próba firmy z branży gier komputerowych, polegająca na przyznaniu "firmowej nagrody w grze" w postaci niefunkcjonalnego tokena (NFT) spotkała się z pewnym sceptycyzmem. Programy nagradzania są najbardziej efektywne, gdy są dostosowane do celu i wartości firmy.
Istnieje szeroki zakres modeli biznesowych w przestrzeni blockchain i kryptowalut, więc ważne jest, aby unikać oportunizmu i zmienności. Podczas gdy niektóre firmy intensywnie inwestują w komercję i dostarczanie platformy handlowej dla kryptowalut, inne badają wykorzystanie blockchaina do transakcji danych, cyberbezpieczeństwa i inteligentnych kontraktów. Modele ekonomiczne tych firm, a tym samym indywidualny stan posiadania ich pracowników, znacznie się różnią.
Dlatego modele wynagrodzeń powinny być w wysokim stopniu dostosowane do każdej grupy lub segmentu pracowników. Nie wszystkie firmy lub osoby pracujące w modelu blockchain lub kryptowalucie są agresywnymi ryzykantami. Opracowanie optymalnej propozycji wartości dla pracowników dzięki wiedzy na temat własnych zasobów pracowniczych, a także gotowość do wysłuchania potrzeb pracowników są kluczowe dla zbudowania doskonałej strategii wynagradzania w organizacji.
Dla większości z Państwa kryptowaluta zapewne nie kojarzy się ze skutecznym modelem wynagrodzeń. Przeciwnicy mają rację, wskazując na potencjalne wyzwania, takie jak:
Można zniwelować niektóre z tych zagrożeń, korzystając z usług zarządzania płacami w oparciu o kryptowaluty. Ryzyko można dodatkowo zmniejszyć dzięki zastosowaniu stablecoinów (wartość powiązana z pieniądzem fiducjarnym lub innymi bardziej stabilnymi klasami aktywów) w oczekiwaniu na regulacje mające na celu zwiększenie ochrony konsumentów i podwyższenie wymogów kapitałowych, co pozwoli uniknąć załamań takich jak przypadek TerraUSD, które mogłyby nieść znaczne ryzyko dla globalnego systemu finansowego. Rada Stabilności Finansowej, międzynarodowy organ reprezentowany przez czołowych urzędników ds. polityki pieniężnej i międzynarodowe instytucje finansowe, również niedawno wydała oświadczenie dotyczące regulacji i nadzoru nad działalnością związaną z kryptowalutami.
Sytuacja może jednak ulec zmianie, ponieważ coraz więcej firm inwestuje w modernizację strategii pracy i coraz więcej osób realizuje swoją karierę w modelu freelancingu. Na przykład, jeśli firma przechodzi na bardziej rozproszony model zarządzania pracownikami (tj. zmniejsza zależność od pracowników etatowych i zwiększa wykorzystanie osób pracujących na zlecenie i freelancerów), wówczas kryptowaluta może stać się atrakcyjnym sposobem uzyskania dostępu do nowych pracowników i metodą wypłaty wynagrodzenia obecnym pracownikom zdalnym, zwłaszcza w miejscach, w których firma może nie być obecna lub lokalizacjach doświadczających wysokich wartości inflacji.
Być może najważniejszą kwestią ze wszystkich jest wybór pracowników - niektóre firmy zaczęły wypłacać pewną część wynagrodzenia w kryptowalucie, ponieważ tego właśnie chcieli pracownicy. To także ważne ze względu na delikatną równowagę, która musi zachować pracodawca, oferując pracownikom możliwość wyboru a jednocześnie zachowując odpowiedzialność za wspieranie finansowego dobrobytu i odporności finansowej pracowników, szczególnie w świetle zmienności wartości kryptowalut w ostatnich miesiącach.
Poza podjęciem działań przygotowawczych, firmy powinny wziąć pod uwagę następujące trendy, które mogą mieć istotny wpływ na strategię wynagrodzeń pracowniczych:
W świetle powyższego warto rozważyć następujące zagadnienia:
Pomimo że przyszłość kryptowalut jako klasy aktywów (i branż pochodnych zbudowanych wokół tej klasy aktywów) może być niepewna, wiele firm odczuje zakłócenia w sposobie wynagradzania swoich pracowników. W niektórych odosobnionych przypadkach istnieją zalety wprowadzenia kryptowaluty jako narzędzia wynagradzania, pod warunkiem że koszty pokonania związanych z tym ograniczeń (np. podatkowych, regulacyjnych) pozostaną nadal niższe niż przy alternatywnych rozwiązaniach. Liderzy ds. finansów, HR i wynagrodzeń powinni na bieżąco uzupełniać wiedzę na temat rozwoju krypotowalut i być przygotowani do działania, jeśli opcja ta stanie się realną strategią wynagradzania.
