W 2024 roku wichury ponownie spowodują ogromne szkody. W lutym cyklon tropikalny Djoungou[1], z prędkością wiatru przekraczającą 200 km/h na Oceanie Indyjskim, w dużej mierze ominął główne masy lądowe, ale inne jednostki burzowe okazały się bardziej zabójcze.
W styczniu burza tropikalna Alvaro[2] zabiła 12 osób na Madagaskarze, a na Reunionie i Mauritiusie cyklon tropikalny Belal spowodował kolejne ofiary śmiertelne[3].
Na półkuli północnej europejski sezon wichur zimowych 2023/2024 rozpoczął się aktywnie od burz Babet, Ciarán i Henk, które spowodowały rozległe szkody[4]. Prognostycy ostrzegają również, że sezon huraganów na północnym Atlantyku w 2024 roku będzie niezwykle aktywny[5].
Wichury są już jedną z najistotniejszych przyczyn strat spowodowanych katastrofami na całym świecie, a oczekuje się, że niektóre rodzaje burz będą coraz częstsze w świecie ocieplonym przez zmiany klimatyczne. Jest to zagrożenie, które organizacje na całym świecie powinny wziąć pod uwagę i na które powinny się przygotować.
Wyróżniamy dwa główne typy wichur: burze tropikalne, w tym huragany oraz burze pozatropikalne, które tworzą się na wyższych szerokościach geograficznych.
Burze tropikalne są wywoływane kombinacją czynników, takich jak wysoka temperatura oceanu i niskie ciśnienie atmosferycznym. Burze te powstają nad wodą i zazwyczaj zanikają po dotarciu na ląd. Tego rodzaju burze są znane pod różnymi nazwami w różnych częściach świata: huragany na Atlantyku, cyklony na Oceanie Indyjskim i południowo-zachodnim Pacyfiku oraz tajfuny na zachodnim Pacyfiku.
Gdy prędkość wiatru burzy tropikalnej przekracza 120 km/h, lokalne biuro meteorologiczne nadaje jej nazwę i klasyfikację. Na północnym Atlantyku meteorolodzy posługują się skalą Saffira-Simpsona: od kategorii 1 (119–153 km/h) do kategorii 5 (powyżej 250 km/h).
Burze pozatropikalne powstają, gdy zimne powietrze z regionów polarnych zderza się z ciepłym powietrzem z tropików. Tego rodzaju burze mogą tworzyć się nad lądem lub morzem.
Oba rodzaje burz mogą powodować wiatry o sile zdolnej uszkodzić drzewa i budynki. Mogą one również doprowadzić do zagrożeń wtórnych, takich jak ulewne deszcze, powodzie i osunięcia ziemi oraz powodzie na wybrzeżach, które mogą skutkować znacznymi szkodami i zakłóceniami.
Rozważania naukowe dotyczące tego, czy zmiany klimatyczne powodują zmianę zachowania i charakterystyki wichur, są złożone.
Aby lepiej zrozumieć te zjawiska, sieć badawcza WTW współpracuje z czołowymi instytucjami badawczymi w celu odkrycia założeń naukowych stojących za tymi systemami, w tym zmian w historycznej i przyszłej częstotliwości oraz intensywności burz. Te badania mają kluczowe znaczenie, ponieważ rosnące temperatury globalne mogą prowadzić do wyższych temperatur powierzchni morza, co może skutkować występowaniem burz tropikalnych na innych szerokościach geograficznych.
Cieplejsza atmosfera może pomieścić więcej wody, co potencjalnie może prowadzić do większej intensywności opadów atmosferycznych. Zwiększona zawartość ciepła w oceanach może spowodować, że burze będą przebiegać wolniej, wytwarzać więcej opadów i trwać dłużej.
Narzędzia do modelowania katastrof umożliwiają organizacjom zmierzenie i określenie ilościowe ryzyka stwarzanego przez wichury.
Narzędzia te uwzględniają szczegółowe informacje dotyczące charakterystyki lokalizacji oraz potencjalnych podatności na zagrożenia, w tym szczegółowe informacje na temat użytkowników/mieszkańców i konstrukcji nieruchomości firmy; następnie pozwalają one obliczyć prawdopodobne straty finansowe.
Daje to organizacji prognozę potencjalnego narażenia na straty w wyniku wichur. Model ten umożliwia oszacowanie prawdopodobnej straty finansowej na podstawie modelowanych scenariuszy burzy, prawdopodobną średnią roczną stratę oraz szacunkową maksymalną stratę w najgorszym scenariuszu. Za pomocą modelu można również oszacować, jak częste będą prawdopodobne straty.
Ilościowe określenie potencjalnych strat w ten sposób jest kluczowe – między innymi dlatego, że skala szkód spowodowanych przez wichury często jest niedoszacowana. Na całym świecie burze tropikalne w ciągu ostatniej dekady spowodowały łączne straty gospodarcze na kwotę przekraczającą 570 miliardów dolarów[6], czyli dziewięć razy więcej niż w latach 70. XX wieku.
Uzbrojonym w dokładne dane i szacunki strat organizacjom znacznie łatwiej jest podejmować decyzje dotyczące zarządzania ryzykiem wichury. Mogą jednak one potrzebować dalszego wsparcia. Wyspecjalizowani konsultanci mogą pomóc w analizie ryzyka, modelowaniu zagrożeń i ocenie podatności inżynieryjnej na katastrofy. Zapewnia to lepszy wgląd w sytuację, co pozwala na dokonywanie bardziej świadomych wyborów dotyczących ograniczania ryzyka za pomocą ubezpieczenia i działań łagodzących skutki.
Istnieje wiele sposobów ograniczenia ryzyka stwarzanego przez wichury, często łączących ulepszenia i zabezpieczenia mienia z tradycyjnymi rozwiązaniami ubezpieczeniowymi. Optymalną strategię ograniczania ryzyka często można określić jedynie w wyniku dokładnego modelowania i analizy kosztów i korzyści.
W jednym z niedawnych przykładów takiego projektu australijska grupa hotelowa chciała lepiej zrozumieć ryzyko i potencjalne straty spowodowane przez cyklony tropikalne i powiązane fale sztormowe. Wymagało to oceny 20 najbardziej narażonych lokalizacji – z których każda miała własną charakterystykę podatności na zagrożenia i różne ryzyka. W ramach projektu uwzględniono także prawdopodobny wpływ na nieruchomości przybrzeżne wzmożonych fal sztormowych związanych ze zmianami klimatycznymi.
W wyniku projektu okazało się, że grupie hotelowej groziły średnie roczne straty z tytułu szkód i zakłóceń spowodowanych przez powodzie i wichury o 60% wyższe niż wcześniej oczekiwano.
Zalecenia dotyczące działań ograniczających ryzyko w każdej z 20 lokalizacji obejmowały analizę kosztów i korzyści ich wdrożenia wraz z uszeregowaniem działań według oferowanego stosunku jakości do ceny. Dzięki temu grupa hotelowa mogła ustalić priorytety dla swoich najbardziej wrażliwych obiektów i wprowadzić limity ubezpieczeniowe w szerszym portfolio.
Tradycyjne produkty ubezpieczeniowe mogą zapewniać ochronę budynków i ich zawartości w wyniku wichury, a także pokrywać koszty, takie jak przerwy w działalności.
Nie są to jednak jedyne sposoby zapewnienia ochrony. Dostępne są również alternatywne rozwiązania w zakresie przenoszenia ryzyka. Mogą one być skuteczne, gdy ubezpieczenie jest niedostępne lub zbyt drogie.
Ubezpieczenia parametryczne mogą być przydatne do pokrywania luk pozostawionych przez polisy majątkowe – na przykład tam, gdzie niektóre rodzaje ryzyka nie są objęte ubezpieczeniem lub gdy obowiązują wyższe udziały własne lub niższe limity.
Co do zasady odszkodowania z polis parametrycznych na wichury są wypłacane, gdy wichura osiągnie określoną siłę w ustalonej lokalizacji, mierzoną na skali lub według wzoru (zwanego „indeksem”) podanego w zakresie polisy.
Na przykład z polisy może zostać wypłacona część sumy ubezpieczenia, jeśli prędkość wiatru przekroczy 161 km/h w określonym miejscu, lub cała suma, jeśli prędkość wiatru przekroczy 201 km/h. Dopóki zostanie spełniony warunek parametryczny, wypłata zostanie uruchomiona niezależnie od szkód wyrządzonych w aktywach klienta.
Indeks stanowiący podstawę badania parametrycznego nie musi się opierać wyłącznie na progach ryzyka. Można uwzględnić inne czynniki, takie jak populacja dotknięta określonym ryzykiem, w zależności od klienta i działań, na które klient prawdopodobnie przeznaczyłby wypłatę (np. ustalenie określonej prędkości wiatru dla dotkniętej populacji można wykorzystać jako wskaźnik zastępczy finansowania, które mogłoby być potrzebne na działania humanitarne po zdarzeniu inicjującym).
Ochrona taka jest przejrzysta – ubezpieczający wiedzą, jaką kwotę odszkodowania otrzymają w określonych okolicznościach – a roszczenia są zwykle rozstrzygane szybko, ponieważ nie jest wymagany żaden formalny proces likwidacji szkody.
Wypłatę można zwykle wykorzystać na dowolny cel, według uznania organizacji – w tym na pokrycie kosztów, takich jak przerwa w działalności niewynikająca ze szkód lub zakłócenie łańcucha dostaw, których tradycyjne ubezpieczenie majątkowe mogłoby nie pokryć.
Jednakże ubezpieczający muszą zaakceptować fakt, że odszkodowanie nie zostanie wypłacone, jeśli nie zostanie osiągnięty poziom inicjujący, nawet jeśli ponieśli straty. Nazywa się to ryzykiem bazowym i jest nieodłącznym elementem wszystkich polis parametrycznych.
Jednak w praktyce najwłaściwszy sposób zarządzania ryzykiem różni się w zależności od organizacji, stosownie do jej indywidualnej sytuacji. Punktem wyjścia jest ocena narażenia, która pozwala określić właściwą reakcję.
Skontaktuj się z nami już teraz, aby omówić, jak możemy Ci pomóc w skuteczniejszym zarządzaniu tego rodzaju ryzykiem.
