Sprawne poruszanie się wózków widłowych może sugerować, że są one zwrotne niczym gokarty, jednak w przypadku tych wyważonych pojazdów niekiedy ważących trzy razy więcej niż auto rodzinne, jakikolwiek wypadek z ich udziałem łatwo może doprowadzić do poważnych obrażeń lub śmierci. Nie bez powodu, wstępne ustalenia ankiety WTW przeprowadzonej wśród 250 pracowników kadry kierowniczej dużych firm spożywczych na całym świecie wskazały, że 26%* osób ankietowanych oceniło transport w miejscu pracy jako jedno z dwóch podstawowych zagrożeń dla zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy.1
Nawet jeśli twoja firma nigdy nie doświadczyła incydentów z udziałem wózków widłowych, warto zastanowić się nad potencjalnie poważnymi konsekwencjami takiego zdarzenia. Wystarczy wyobrazić sobie upadek tego pojazdu na pracownika oraz wagę wózka powodującą katastrofalne obrażenia, które okazać się mogą śmiertelne. Współpracownicy będący świadkami tego zdarzenia doświadczają traumy. Ktoś musi powiadomić rodzinę zmarłej osoby. Miejsce pracy stałoby się miejscem zbrodni. Wstrzymana zostaje działalność firmy.
Następnie, w toku postępowania karnego dochodzi do oskarżenia i wymierzenia dużej grzywny o siedmiocyfrowej wysokości. Rodzina pracownika wnosi powództwo cywilne, co prowadzi do jeszcze większego odszkodowania.
Tymczasem, pracownicy muszą żyć z traumatycznym doświadczeniem, a osoby odpowiedzialne za BHP pracowników muszą mierzyć się z poczuciem winy, że nie zrobiły więcej by zapobiec stracie pracownika.
Wreszcie, w umysłach klientów, konsumentów i potencjalnych pracowników marka firmy kojarzona jest z tragedią i brakiem dbałości.
Innymi słowy, chociaż wypadki z udziałem wózków widłowych zdarzają się rzadko, niestety za często są bardzo poważne i istnieją przesłanki moralne, prawne i finansowe aby zarządzać ryzykiem wypadku z udziałem tych pojazdów w miejscu pracy.
A teraz wyobraźmy sobie, że przechadzasz się po terenie zakładu producenta żywności lub napojów, w którym wózki widłowe przewożą palety ze środka magazynu fabryki do zewnętrznych zatok załadunkowych. Co widzisz, jeśli nie obowiązują odpowiednie kontrole? Jakiego rodzaju problemy związane z miejscem, kierowcą i pojazdem możesz zobaczyć, które mogłyby doprowadzić do wypadku? Jak inny byłby widok miejsca pracy, gdyby obowiązywały w nim stosowne kontrole BHP?
Zastanówmy się nad hipotetycznym magazynem fabryki, obejrzyjmy miejsce, popatrzmy na to jak zachowują się kierowcy i popatrzmy na same pojazdy, by zrozumieć gdzie i jak producenci żywności i napojów mogą starać się zmniejszyć ryzyko związane z wózkami widłowymi.
W naszej hipotetycznej fabryce, obowiązuje ograniczenie prędkości do 8 km na godzinę, ale żadne znaki nie przypominają o tym kierowcom wózków. Nawet gdyby były znaki, to kierowcy i tak mogliby ich nie zauważyć, bo miejsce pracy jest tak słabo oświetlone.
Tymczasem w podłożu jest dużo dziur, przez co pojazdy cały czas są narażone na niebezpieczeństwo niestabilności. Nie ma jasno wyznaczonych czy oddzielnych przejść dla ruchu pieszego, więc gdy pracownik biura przychodzi z zapytaniem o status zamówienia, wchodzi na trasę wózka widłowego i z trudem unika przejechania.
Tego typu scenariusz to nie wytwór wyobraźni: w 2021r. pracownik służb BHP ukarał zakład przetwórstwa mięsnego grzywną w wysokości 600 000 funtów i nakazał mu opłacenie kosztów w wysokości 38 183 funtów po tym, jak pracownik stracił nogę po tym, jak szedł po wewnętrznej drodze i uderzył w niego wózek widłowy.
2 Inspektorat BHP ocenił, że w firmie nie istniała ocena ryzyka transportowego w miejscu pracy w tej firmie, która zapewniłaby odpowiednie ustalenia w zakresie zarządzania ruchem, w tym oddziałem ruchu pojazdów od ruchu pieszego.
Warto również zauważyć, że Inspektorat BHP traktuje nieprzychylnie przypadki gdzie uniknięto obrażeń w takim zakładzie, zajmując się nie tyle rzeczywistym skutkiem takiego wypadku, co potencjalnymi szkodami takiego zdarzenia.
Po zdarzeniu, w którym uniknięto obrażeń, nasz hipotetyczny magazyn fabryczny przeszedł pewnego rodzaju transformację. Poprawiono oświetlenie, wygładzono podłogę i dodano wyraźnie wyznaczone strefy ruchu pieszego. Do najbardziej ryzykownych obszarów w każdym magazynie zalicza się miejsca, których ruch pieszy krzyżuje się z ruchem wózków widłowych. Wiele zdarzeń dzieje się przez tak zwane martwe punkty, więc każdy projekt bezpiecznego miejsca pracy należy oprzeć na analizie zagrożeń konkretnych dla danego miejsca w celu określenia potencjalnych punktów podatnych na wypadki.
Nasza hipotetyczna fabryka ma teraz widoczne oznakowanie, przypominające kierowcom o ograniczeniu prędkości, jak również linie stopujące, które – jak sugeruje nazwa – zachęcają kierowców do tego by zatrzymali się i sprawdzili otoczenie przed kontynuacją jazdy.
Pomimo usprawnień w magazynie, kierowcy w naszym hipotetycznym magazynie fabrycznym nadal poruszają się z największą prędkością – tak się po prostu tam robi i zawsze robiło.
Jeden kierowca wchodzi w zakręt z dużą prędkością i jego wózek prawie się przewraca, co grozi mu wypadnięciem z siedzenia, co może się zdarzyć łatwo, ponieważ kierowca nie zapiął pasów. Kierowcy jeszcze raz udaje się wyprowadzić pojazd i podjeżdża załadować palety na przód swojego wózka widłowego. Dla oszczędności czasu, załadowuje ich za dużo, co oznacza że palety blokują mu widoczność z przodu. Nieopodal, kurier poszukuje kogoś do pokwitowania odbioru paczki i chociaż idzie po wyznaczonym chodniku, to jako że kierowca wózka nie widzi swojej trasy, pojazd przejeżdżając niemal potrąca kuriera.
Tymczasem kolejny kierowca załadował palety na prawidłową wysokość, ale gdy wyjeżdża z wnętrza magazynu do zatoczki załadunkowej na zewnątrz, na chwilę traci widoczność na wyjeździe z ciemniejszego magazynu na słońce. Okulary ochronne, które dostał by przeciwdziałać oślepieniu światłem, ma w kieszeni koszuli. Kolejny raz tylko dzięki szczęściu udaje mu się dojechać pod załadunek bez wypadku.
Gdy podjeżdża do ciężarówki pod załadunek, po oswojeniu wzroku ze słońcem, kierowca wskakuje na naczepę aby ręcznie odsłonić ładunek z wózka widłowego. Niestety, jedna z palet jest poluzowana i materiał spada na kierowcę, zrzucając go na ziemię, przez co ma połamane żebra i zwichniętą rękę.
Po wypadku w naszym hipotetycznym magazynie, wszyscy kierowcy muszą odbyć kursy powtórzeniowe z bezpiecznego kierowania, ładowania i rozładunku. Wszystkim przypomina się o zapinaniu pasów i korzystaniu z wyposażenia, które im przekazano, takiego jak okulary ochronne. Dostają również wyraźny komunikat dotyczący znaczenia jazdy z dozwoloną prędkością, likwidując zwyczaje i praktyki, które poprzednio normalizowały niebezpieczne zachowania kierowców.
Chociaż zachowanie podlega monitoringowi i obserwacji, teraz kierowcy tworzą kulturę bezpieczeństwa; wołają do siebie gdy widzą poluzowane palety, które mogłyby spaść i zranić kogoś, a do pojazdów wsiadają, wysiadają z nich i odsłaniają przy użyciu specjalnych drabinek i słupów.
Nowa kultura bezpieczeństwa wśród pracowników fabryki w dużej mierze przyczynia się do zapobiegania wypadkom, które kiedyś zagrażały temu miejscu, ale jak sprawa się ma z kierowcami przyjezdnymi?
Przewodnik po bezpieczeństwie ruchu w miejscu pracy 3 opublikowany przez Inspektorat BHP sugeruje, aby zewnętrzni kierowcy zgłaszali się do operatora zakładu po instrukcje takie jak plan zakładu, trasy do wykorzystania, miejsca do zaparkowania, załadunku i rozładunku. W związku z tym, że być może nie byli oni wcześniej w tym miejscu i nie posługują się biegle językiem angielskim, firmy mogą rozważyć przedstawienie planu zakładu przy wejściu wraz z jasnymi i zwięzłymi instrukcjami w kilku językach, być może z uwzględnieniem zdjęć.
Chociaż ważne jest posiadanie dokumentacji potwierdzającej wykonanie analizy ryzyka, bezpieczeństwo w miejscu pracy może czasem polegać na prostocie.
Zastanówmy się teraz nad konserwacją oraz konkretnymi cechami, które sprawiają że wózek widłowy jest bezpieczny.
Wytyczne Inspektoratu BHP dotyczące bezpieczeństwa transportowego w miejscu pracy stanowią, że pracodawcy powinni dać kierowcom listę codziennych kontroli do wykonania przed uruchomieniem pojazdów oraz że kierowcy potrzebować będą instrukcji lub szkolenia dotyczącego sposobu wykonania tych kontroli oraz powinni być monitorowani w celu zapewnienia, że wykonują je prawidłowo.
Jeśli chodzi o cechy bezpieczeństwa, kluczowe systemy kontroli mogą zapobiec niebezpiecznym wypadkom w sytuacjach gdy pojazdy załadowywane przez wózki widłowe odjeżdżają w połowie załadunku, a czujniki cofania również mogą odegrać rolę w zakresie bezpieczeństwa wózków.
Jednak istnieje powód dla którego wytyczne Inspektoratu są mniej opisowe, a bardziej wytyczają cele jeśli chodzi o bezpieczne pojazdy, bezpieczne miejsce pracy oraz bezpieczne kontrole przez kierowców: każda firma i każde miejsce jest inne i potrzebować będzie konkretnej oceny ryzyka i skrojonych na miarę działań kontrolnych oraz sposobów ich skutecznego wdrażania aby złagodzić zagrożenia transportowe w miejscu pracy.
Co roku ginie około 50 osób, a ponad 5000 osób ponosi obrażenia w wypadkach transportowych w miejscu pracy, 4 a najczęściej spotykane ich przyczyny to wypadanie z pojazdu lub potrącenie przez pojazd, przedmioty wypadające z pojazdu lub przewracające się pojazdy.
Skontaktuj się z nami aby uzyskać wsparcie w zrozumieniu zagrożenia transportowego w miejscu pracy zakładu z branży spożywczej oraz sposoby przeciwdziałania tym zagrożeniom.
Dane są zbierane w ramach naszej ankiety, ale nie zostają publikowane w ostatecznym raporcie.
1 Global Food & Beverage Survey Report
2 https://www.foodmanufacture.co.uk/Article/2021/05/28/Kepak-Group-fined-600k-after-forklift-accident
3 A guide to workplace transport safety
4 https://www.hse.gov.uk/statistics/i
https://www.hse.gov.uk/pubns/indg199.pdf
