Ga naar de hoofdinhoud
main content, press tab to continue
Artikel

Health & Benefits Update

Ontwikkelingen bij het UWV - WHK premies 2025

September 6, 2024

WHK premies 2025
Health and Benefits
N/A

Zoals het UWV al in de Juninota aankondigde zijn de nieuwe rekenfactoren voor berekening van de gedifferentieerde Werkhervattingskas premies eerder verschenen dan voorgaande jaren. 15 juli zijn deze gepubliceerd in de Staatscourant.

Het gemiddelde premiepercentage voor de WGA in 2025 stijgt ten opzichte van 2024 van 0,77% naar 0,83% en het gemiddelde premiepercentage voor de Ziektewet stijgt van 0,45% in 2024 naar 0,50% in 2025. Ook de maximumpremies stijgen naar respectievelijk 3,32%
(2024: 3,08%) voor de WGA en 2% (1,8%) voor de Ziektewet.

De stijging van de WGA premie wordt veroorzaakt door een tijdelijke stijging van de WGA‑instroom eind 2023/begin 2024. Deze stijging valt hoger uit dan bij de premievaststelling voor 2024 (in juli 2023) werd verondersteld. De stijging van de Ziektewet premie wordt met name veroorzaakt door een toename van de verwachte lasten voor de Ziektewet. Daarnaast is de Ziektewet premie hoger dan lasten dekkend vastgesteld om het vermogenstekort bij de Ziektewet geleidelijk terug te brengen.

Werkgevers die publiek verzekerd zijn ontvangen rond 1 december een nieuwe beschikking Werkhervattingskas met hierop de nieuwe premies die vermoedelijk hoger zullen uitvallen.

Ontwikkeling van de premies

Met name de stijging van de WIA-instroom en de hiermee gepaard gaande stijging van de premies is zorgwekkend. Aan de ene kant neemt het aantal nieuwe uitkeringsgerechtigden toe. Aan de andere kant stijgt de gemiddelde uitkeringsduur. Het gevolg van een groot tekort aan verzekeringsartsen bij het UWV. Hierdoor stokt het proces rondom (her)beoordelingen en re-integratie. Tel daar ook nog de relatief hoge WIA-indexeringen bij op en de uitkeringslasten zullen ook de komende jaren verder stijgen.

Het UWV verwacht in ieder geval tot en met 2025 een verdere stijging van het aantal WIA-uitkeringen en de hiermee gepaard gaande uitkeringslast.

Ontwikkelingen in arbeidsongeschiktheidsverzekeringen 2023 met prognose voor 2024 en 2025
UWV juninota

Ontwikkelingen in arbeidsongeschiktheidsverzekeringen

Gevolgen: hogere kosten sociale zekerheid

De kosten van ons sociale vangnet worden door ons gezamenlijk betaald door middel van loonheffingen en sociale verzekeringspremies. Werkgevers dragen een belangrijk deel bij. Enerzijds vanwege de verplichte loondoorbetaling gedurende de eerste 2 jaar van ziekte op grond van de WULBZ en de VLZ.

Doorbelasting van de kosten aan werkgevers

Anderzijds worden grote werkgevers evenredig belast uitkeringen die ontstaan na een dienstverband bij de betreffende werkgever. Het betreft hier de uitkeringen die worden uitbetaald aan gedeeltelijk arbeidsongeschikten en volledig niet duurzaam arbeidsongeschikten op grond van de Werkhervattingsregeling Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA).

Deze methodiek die premiedifferentiatie wordt genoemd is gebaseerd op het principe dat er bij de gemiddelde premie een opslag of een korting wordt berekend. De opslag of de korting wordt bij grote bedrijven (loonsom >€ 3.960.000) volledig bepaald op basis van de eigen instroom.

Bij middelgrote bedrijven (25-100 werknemers) geldt een gewogen gemiddelde tussen de sector en het individuele risico van het bedrijf. Bij kleine bedrijven (loonsom <€ 990.000) geldt een sectorale premie, dus wordt de hoogte van de opslag of korting bepaald door de WGA-instroom in de sector.

De stijgende trend van het gemiddelde premiepercentage is ook zichtbaar in de ontwikkeling van de sectorale percentages. De sectorale premie voor de Ziektewet stijgt bij 64 van de 67 sectoren.

Een vergelijkbaar principe geldt voor werknemers die ziek uit dienst gaan en op grond van de Ziektewet recht hebben op een uitkering.

Werkgever is in totaal 12 jaar financieel verantwoordelijk

De toerekening van deze WGA-uitkeringen is gemaximeerd tot 10 jaar. Tezamen met de loondoorbetalingsverplichting gedurende de eerste 2 jaar is de werkgever gedurende een periode van 12 jaar financieel verantwoordelijk voor de arbeidsongeschikte werknemer. Werkgevers worden dus financieel geprikkeld om instroom in de WGA te beperken, danwel de uitkeringsperiode te verkorten.

Werkgever krijgt tot 12 jaar de kosten voor ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid door belast
Figuur 2: Werkgever is in totaal 12 jaar financieel verantwoordelijk

Maatregelen

Een vastlopend beoordelingsproces is een belangrijke oorzaak van de toename van de uitkeringslasten. Inmiddels heeft het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) een aantal maatregelen getroffen om de achterstanden bij het UWV weg te werken, zodat de grootste bottlenecks in het proces worden verholpen.

  • Vereenvoudigde WIA-keuring 60-plussers

    Op 1 oktober 2022 is de vereenvoudigde WIA-beoordeling voor de 60-plusser van start gegaan. Aan deze WIA-beoordeling komt geen verzekeringsarts te pas. Mensen worden alleen beoordeeld door een arbeidsdeskundige. Ze krijgen dan standaard een volledige arbeidsongeschiktheidsuitkering (WGA 80-100), tenzij ze nog werken en daarmee minder dan 35% inkomensverlies hebben. Dan worden ze minder dan 35% arbeidsongeschikt verklaard en is er geen recht op een WIA-uitkering. Wanneer de arbeidsdeskundige een indicatie ziet voor volledige en duurzame arbeidsongeschiktheid, moet de arbeidsdeskundige alsnog de verzekeringsarts inschakelen. Deze maatregel is tijdelijk en wordt mogelijk op 1 januari 2025 afgeschaft.

  • Tijdelijke maatregel WIA-beoordelingen

    De tijdelijke maatregel WIA-beoordelingen (Praktisch beoordelen) houdt in dat alleen op basis van wat mensen feitelijk verdienen een beoordeling wordt gemaakt van de mate van hun arbeidsongeschiktheid. De mate van arbeidsongeschiktheid bepaalt of iemand recht heeft op een uitkering en zo ja, hoe hoog deze moet zijn. Volgens de huidige regels wordt bij werknemers die nog inkomsten uit arbeid hebben zowel een praktische als een theoretische beoordeling (een schatting van wat de werknemer in theorie nog kan verdienen) uitgevoerd.

    Vervolgens wordt op basis van de beoordeling met de laagste mate van arbeidsongeschiktheid bepaald of een WIA-uitkering wel of niet wordt toegekend. Met de maatregel Praktisch beoordelen wordt de theoretische schatting achterwege gelaten wanneer een praktische beoordeling mogelijk is. Deze aanpak zal tot minder voorschotten leiden. De maatregel is per 1 juli 2024 ingegaan en loopt drie jaar.

Bij samenloop van beide regelingen krijgen werkgever en werknemer de keus of de beoordeling volgens de 60+-regeling moet worden uitgevoerd.

Voor en nadelen

De maatregelen zorgen ervoor dat er meer WIA-claimbeoordelingen worden uitgevoerd waardoor het aantal voorschotten afneemt, wat een instroom verlagend effect heeft.

De vereenvoudigde claimbeoordeling leidt tot relatief meer toegekende aanvragen. Dit heeft voor 2023 en 2024 een instroom verhogend effect van 2.200 extra toekenningen per jaar.

De inschatting is dat de maatregel Praktisch beoordelen een instroom verhogend effect heeft van 500 extra toekenningen.

De in bovengenoemde periode toegekende WGA-uitkeringen komen ten laste van het Algemeen Arbeidsongeschiktheidsfonds (Aof). Er zullen dus minder WGA-uitkeringen ten laste van de Werkhervattingskas (Whk) of de eigenrisicodrager zijn. Logischerwijs zou de Aof premie dan stijgen en de Whk premie dalen.

Helaas was dit effect maar tijdelijk, want naar verwachting zal de Aof premie verder stijgen in 2025, na een stijging van 7,11% (2023) naar 7,49% (2024) voor (middel)grote werkgevers. Na publicatie van de rekenfactoren voor 2025 kunnen we concluderen dat de gedifferentieerde Whk premies ook zullen gaan stijgen.

Conclusie: werkgevers betalen de rekening

Linksom of rechtsom betalen de werkgevers (samen met de werknemers bij werknemers-bijdrage WGA-premie) de rekening van de (capaciteit)problemen bij het UWV. Voor WGA eigenrisicodragers is het extra oppassen, omdat verzekeraars hun premies baseren op het risicoprofiel van de organisatie en hierbij uitgaan van de daadwerkelijke instroom. Verzekeraars kunnen hierbij geen rekening houden met een tijdelijke maatregel. Het soepeler beoordelen door het UWV zou zelfs kunnen leiden tot een zwaarder werkgeversrisicoprofiel, omdat de instroom hoger uitpakt. Op deze manier zou een werkgever twee keer de rekening betalen.

Het is dan ook zaak om verlengingsvoorstellen zeer kritisch te beoordelen. WTW heeft inmiddels deze problematiek onder de aandacht gebracht van de verzekeraars en zal de ontwikkelingen nauwlettend volgen.

Werkgevers die publiek verzekerd zijn doen er goed aan de Whk beschikking zeer kritisch te beoordelen. Hoewel de uitkeringslasten als gevolg van de tijdelijke maatregelen ten laste van het Aof komen, sluiten wij niet uit dat deze ook ten laste van de werkgever zullen worden gebracht.

Meer grip op schadelast door eigen risicodragerschap

Een inkomensverzekeraar heeft dit voorjaar een trendrapport gepubliceerd waarin al een voorschot werd genomen op de stijgende WIA-instroom. Het goede nieuws is dat de uit stroom onder WGA-eigen risicodragers groter is dan bij publiek verzekerde werkgevers. Dat is belangrijk, omdat geconcludeerd kan worden dat werkgevers wel degelijk grip kunnen krijgen op de WGA-schadelast door middel van het WGA-eigenrisicodragerschap.

Voorkomen is beter dan genezen

Natuurlijk is het voorkomen van ziekteverzuim en daarmee WIA-instroom het beste. Een goed inzetbaarheidsbeleid draagt daar aan bij. Ook hier heeft de werkgever uiteraard invloed op.

Het goede nieuws is dus eigenlijk dat werkgevers invloed kunnen hebben op de kosten, mits de juiste tools hiervoor worden gebruikt.

Betekent dit nu dat de premies voor de WIA en WGA verzekeringen hoe dan ook gaan stijgen?

Een toename van de WIA instroom betekent waarschijnlijk dat ook het aantal uitkeringen op WIA Aanvullingsverzekeringen zullen stijgen. Tot op heden vielen de premiestijgingen alleszins mee. Verzekeraars zullen de grote contracten allemaal op hun merites beoordelen en aan de hand daarvan een wijziging doorvoeren. Op basis van de premie/schadecijfers zal een inschatting worden gemaakt van de verwachte toekomstige schadelast. Bij verlenging van het contract is oplettendheid geboden want het kan namelijk maar zo zijn dat de premie wordt verhoogd. WTW kan ondersteuning bieden bij het beoordelen van het verlengingsvoorstel en een eerste benchmarkvergelijking maken. Op basis van deze benchmark kan worden beoordeeld of het zinvol is om een uitgebreid marktonderzoek uit te voeren.

Toekomst van ons arbeidsongeschiktheidsstelsel – het rapport van de OCTAS

Vanwege de vele knelpunten in ons sociale zekerheidsstelsel, waarvan er in deze H&B Update een aantal zijn benoemd, heeft voormalig minister Van Gennip opdracht gegeven onderzoek te doen naar mogelijke oplossingen. Dit onderzoek, uitgevoerd door de Stichting Octas, heeft geresulteerd in een rapport ‘Toekomst van ons arbeidsongeschiktheidsstelsel’.

De onderzoekscommissie somt een aantal knelpunten op, voor het onvoldoende functioneren van het stelsel die al een tijd bekend zijn, zoals:

  • De complexiteit van het stelsel;
  • Het niet functioneren van het stelsel voor de meest kwetsbaren op de arbeidsmarkt (o.a. lage inkomens, flexwerkers, werklozen en vroeg-gehandicapten);
  • Vastlopen van de uitvoering.

Ook benoemt de commissie een aantal oplossingsrichtingen voor verbetering van het stelsel. Er worden drie varianten op het huidige stelsel benoemd:

  • Variant 1: Verbeteringen van het huidige stelsel
  • Variant 2: Werk staat voorop
  • Variant 3: Basisverzekering voor werkenden

De drie varianten zijn door een panel van deskundigen beoordeeld op de voor- en nadelen ten opzichte van het huidige stelsel. De bevindingen van dit deskundigenpanel is te lezen in het rapport ‘Praktijktoets Octas’.

WTW heeft een uitgebreide samenvatting van het Octas rapport gemaakt. En ook een aantal oplossingsrichtingen beschreven die werkgevers helpen te dealen met alle onzekerheden die er op dit moment zijn. Als u dit wilt ontvangen, neemt u dan contact met ons op.

Tijdsplanning

Omdat het UWV anders dan voorgaande jaren de rekenfactoren voor de Werkhervattingskaspremie anderhalve maand eerder bekend heeft gemaakt, hebben werkgevers extra tijd om zich goed te oriënteren. WTW helpt daar graag bij. Als uw organisatie nog publiek verzekerd is voor de WGA en/of de Ziektewet, kunnen wij een eerste scan maken die uitwijst of het verstandig is om publiek verzekerd te blijven of een vervolgonderzoek te doen naar een eventueel eigen risicodragerschap. Uiteraard worden hierbij dan meteen de rekenfactoren 2025 betrokken, zodat u hoe dan ook weet wat de impact voor uw organisatie is. Ons aanbod geldt ook voor alle situaties waarin uw organisatie al eigenrisicodrager is voor de WGA en/of de Ziektewet.

Wilt u meer informatie?

Neem dan contact op met uw contactpersoon of stuur een e-mail naar: BenefitsNL@wtwco.com

Related content tags, list of links Artikel Vitaliteit en arbeidsvoorwaarden
Contact us