Nadat de Tweede Kamer het wetsvoorstel in december vorig jaar heeft aangenomen, is inmiddels de behandeling in de Eerste Kamer in volle gang. De beoogde ingangsdatum van de Wet toekomst pensioenen is nog altijd 1 juli 2023. De komende weken moeten uitwijzen of dat haalbaar is. Op 15 maart hebben de kamerleden hun schriftelijke vragen (in grote getalen) ingebracht.
De uitslag van de verkiezingen voor de Provinciale Staten zullen naar het zich laat aanzien tot gevolg hebben dat de partijen die in de Tweede Kamer voor het wetsvoorstel hebben gestemd een kleine meerderheid overhouden in de Eerste Kamer. In de nieuwe samenstelling treedt de Eerste Kamer begin juni toe. Zowel het grote aantal vragen als de uitslag van de verkiezingen hebben de kans op uitstel vergroot, en als de stemmingen niet plaatsvinden voordat de Eerste Kamer van samenstelling wijzigt is bovendien nog allerminst gezegd dat het wetsvoorstel zal worden aangenomen.
In bepaalde situaties zal dat aanleiding zijn voor sociale partners om besluitvorming aan te houden of uit te stellen. In andere gevallen bestaat die ruimte niet. Het gaat dan vooral om werkgevers met of betrokken bij pensioenfondsen. Vooralsnog is 1 januari 2025 de uiterste datum waarop voor deze regelingen een transitieplan zijn opgesteld. Voor overige regelingen geldt die vereiste niet, en zal in veel gevallen worden uitgegaan van overgang naar het nieuwe stelsel op het moment dat een lopende contractperiode eindigt.
Als de Eerste Kamer instemt, betekent dit dat de WTP op 1 juli 2023 van kracht wordt. Bestaande pensioenregelingen moeten dan tussen dat moment en 1 januari 2027 zodanig worden gewijzigd dat ze voldoen aan de WTP. Onder de WTP zullen alle pensioenregelingen premieovereenkomsten zijn: deelnemers bouwen een eigen pensioenvermogen op, waarvan op de pensioendatum een levenslange uitkering wordt ingekocht. De hoogte van die uitkering hangt af van betaalde premies en gemaakte rendementen. In beginsel wordt de spaarpremie in de nieuwe regelingen voor alle leeftijden gelijk. Een uitzondering daarop is dat regelingen die nu bij een verzekeraar zijn ondergebracht en regelingen die nu al als premieovereenkomst zijn vormgegeven, uit mogen blijven gaan van een premie die oploopt met de leeftijd, maar alleen voor werknemers die al in dienst zijn op het moment van de overgang naar het nieuwe stelsel.
Werkgevers bepalen, in samenspraak met werknemersvertegenwoordigers, de kenmerken van de nieuwe regeling en het moment van overgang naar het nieuwe stelsel. Ook zijn zij verantwoordelijk voor de invulling van eventuele compensatiemaatregelen, als daar aanleiding toe is. Hoewel het kabinet uitgaat van compensatie binnen de pensioenregeling staat de wetgeving ook compensatie in andere arbeidsvoorwaarden toe. Gezien de ingrijpende aard van de wijzigingen ligt het wat ons betreft voor de hand die in breder arbeidsvoorwaardelijk perspectief te bezien.
